Giữ Gìn Nét Văn Hóa Đặc Trưng Sài Gòn Gia Định Xưa, Lịch Sử Hình Thành Sài Gòn

-
nếu “Sài Gòn một thuở - dân Ông Tạ đó!” tập 1 phác thảo toàn cảnh về vùng đất và một vài nhân vật đã, đang với từng sống địa điểm đây, thì với “Sài Gòn một thuở - dân Ông Tạ đó!” tập 2, có lẽ rằng bạn đọc sẽ phải sững sờ trước hình hình ảnh từng cung đường, lối ngõ, ngóc ngách hóc… của một góc nhỏ Sài Gòn – Gia Định xưa, địa điểm mà khu vực trung trung tâm là ngã ba Ông Tạ, chợ Ông Tạ, ước Ông Tạ…

Trong ngõ nhỏ Mắt, ngõ Cổng Bom, hẻm 158, hẻm bác Sĩ Bảy…, vào cư xá từ bỏ Do, cư xá Bắc Hải, cư xá Thoại Ngọc Hầu… cùng dọc các đường phố bao gồm thẳng tắp lẫn từng nào hẻm hóc… quanh co, eo hẹp và chật của vùng đất ấy, người sáng tác Cù Mai Công – một người con Ông Tạ, hiện ra và khủng lên ở Ông Tạ - đang ghi nhấn sống động, rõ ràng từng ngôi nhà, cửa ngõ tiệm, từ bỏ tiệm vàng, bên sách… mang đến sạp rau, gánh cháo, thúng xôi…

*

Chợ đầu năm Ông Tạ trước 1975 họp cả trên đường. Ảnh đường Thoại Ngọc Hầu, ni là Phạm Văn Hai gần kề tết Mậu Thân 1968. Ảnh: Harold Boehlert

Có thể bạn sẽ khó tin khi chỉ trong tập sách, cả ngàn nhân vật, gia đình, cửa tiệm, sản phẩm quán, sự kiện… khá nổi bật trong vùng xuất hiện với từng nét tính phương pháp riêng của mình.

Bạn đang xem: Sài gòn gia định xưa

Đó là vô số nhà văn, công ty thơ, nhạc sĩ, ca sĩ, công ty báo, họa sĩ, nhiếp hình ảnh gia, nhà sử học, công ty nghiên cứu… tài danh lừng danh cả nước. Không vấn đề gì kể hết. Đó là các tác giả đầy đủ nhạc phẩm bây giờ vẫn được hát vang toàn quốc mỗi mùa Giáng sinh, Phật đản lẫn Tết.

Đó là vị cựu lắp thêm trưởng khiêm cung được từng nào người thành phố sài thành thương mến; là gia đình một doanh nghiệp lớn tầm cỡ toàn nước vẫn sinh sống trên một con đường nhỏ hẹp vùng Ông Tạ; là chị Bính chào bán cháo nhân lành đầu hẻm tư Lì; là cầm Phương làng Chiền luôn luôn dạy con cháu “Ăn mặn, uống nước đỏ da – Nằm khu đất nằm cát, Đức Bà lại thương…”; thậm chí còn là tay quấn du đãng sơn Đảo nổi tiếng Sài Gòn – Gia Định xưa cứ sáng sáng ra trước bên đánh ước lông cùng với cô phụ nữ nhỏ… 

*

Tượng đài Đức Mẹ trê tuyến phố Bắc Hải hiện nay. Ảnh: CMC

Thật “kỳ lạ” khi ở vùng Ông Tạ, bao nhiêu năm nay, bà con Bắc – Trung – Nam, đạo gia tô – Phật giáo – đạo Mẫu, người giàu kẻ nghèo… vẫn sống cùng cả nhà thuận hòa, kính trên nhường dưới, hotline dạ bảo vâng… với nhau. Một góc nét xin xắn Sài Gòn – Gia Định xưa vẫn biểu hiện rõ mồn một vị trí đây và có lẽ đây là 1 trong những vùng đất nhưng mà cư dân của chính bản thân mình yêu thương, kết nối với nhau đến cạnh tranh tin. Họ biết từng ngôi nhà, từng ngõ hẻm…của nhau. Dù còn ở đây hay sẽ chuyển khu vực khác, định cư nước ngoài mấy chục năm rồi, họ vẫn nhức đáu kiếm tìm lại nhau, chia sẻ bao nhiêu niềm vui, nỗi buồn…

Có lẽ đấy là tập sách “chưa từng có” khi hình hình ảnh bao nhiêu bé người của tất cả một vùng đất lại được người sáng tác tả thực cho tỉ mỉ, như lần từ xung quanh vô trong: “Lá xanh, bông trắng, lại chen nhụy xoàn – Nhụy vàng, bông trắng, lá xanh…”.

Vùng đất bé dại có những người xem là “địa linh nhân kiệt” này chưa hẳn ngẫu nhiên: nằm gọn trong khu vực đại đồn Chí Hòa 1861 tía cây số vuông. Không phải ngẫu nhiên vị tướng mạo Nguyễn Tri Phương chọn nơi đây nhằm dựng đại đồn và về sau Ngã tía Ông Tạ sống ngay cổng chính đại đồn.

*

Vị trí cư xá sĩ quan Chí Hòa trên phiên bản đồ 1959. Đồ họa: CMC

Gần một nửa nghệ thuật sĩ lừng danh trước 1975 là “dân Ông Tạ đó”

Vùng Ông Tạ là nơi duy nhất mà lại đất đai, dân cư bao gồm cả ba khoanh vùng Sài Gòn – Gia Định lẫn Chợ Lớn. Một vùng đất tất cả giao trét địa gớm tế, địa quân sự, địa chủ yếu trị, rất là đặc biệt, “lạ lùng” của thành phố sài gòn – Gia Định - Chợ phệ xưa. Vậy đề nghị cũng dễ hiểu khi trước 1975, Ông Tạ được xem là “thủ che kinh tế” trù phú duy nhất trong rộng 300 quần thể định cư Bắc 54 toàn miền Nam; là nơi chen chúc các tướng tá tá, bao gồm trị gia trước và sau 1975.

Sự giao trét ấy cũng tạo nên một vùng địa văn hóa truyền thống đồ sộ: gần một nửa văn nghệ sĩ nổi tiếng miền nam bộ trước 1975 là “dân Ông Tạ đó” – trên một vùng đất nhưng mà khu trung tâm hiện thời là các phường 3, 5, 6, 7 và một trong những phần phường 1, 2, 4 quận Tân Bình chỉ rộng trên dưới hai cây số vuông. Một tỉ lệ dày đặc hơn bất kỳ một vùng khu đất nào của tp sài gòn – Gia Định, thậm chí còn cả nước, vào một khu vực dân cư rậm rạp từ khi mới thật sự hình thành cho tới tận hôm nay: ngay sát 50.000 người/km2.

Trước đó, nó chỉ là một trong vùng khu đất toàn váy lầy, kinh rạch, ngay sát 15 bãi tha ma, nghĩa địa của mặt trận đẫm máu, bi lụy đại đồn Chí Hòa năm xưa 1861; dân cư thưa thớt, ko chợ búa, chùa chiền…

*

Bìa cuốn Sài Gòn một thuở - dân Ông Tạ đó!” tập 2.

Cho đến lúc mấy vạn bà bé Bắc di trú 54 cho đây, Ông Tạ bùng lên mầm sinh sống mãnh liệt. Những dân cư mới vừa kiêu dũng giãi nắng nóng dầm mưa, đầu trằn chân khu đất khai phá, vừa yêu thương thương, share với nhau cho tận thuộc từ những ngày đầu mái lá, lều tranh, nền đất… cho đến tận hôm nay.

Xem thêm: Bật Mí 5 Bài Tập Cơ Mặt Cho Nam Hiệu Quả, Cách Làm Mặt Thon Gọn Cho Nam Cực Kỳ Hiệu Quả

Đó cũng chính là “gánh nặng nề ngàn cân” với người sáng tác khi tiến hành tập sách.

Vùng Ông Tạ: một góc, một nếp văn hóa tươi tắn của tp sài gòn – Gia Định xưa nên và bắt buộc được trân trọng, lưu giữ với bao bé người vẫn còn đấy đây: “Dân Ông Tạ đó!”.

Nếp văn hóa đó bùng lên mỗi dịp tết. Cùng chương thứ nhất trong tập sách, đó là “Tết sinh hoạt Ông Tạ” đối với cả một ngày đông vui, tấp nập.

Sách do doanh nghiệp First news – Trí Việt và Nhà xuất bản Tổng thích hợp thực hiện; với nhiều chương; dày 288 trang cùng với bìa ấn tượng, những hình hình ảnh minh họa.

Trước đó, cùng với tập 1, dù chỉ demo sơ nét, tập sách nhỏ chỉ 174 trang này vẫn khiến nhiều người đọc vào và xung quanh nước bất ngờ. Trên dưới 30 tờ báo, tạp chí, đài vạc thanh, truyền hình trong và xung quanh nước vẫn giới thiệu, báo tin về tập sách chỉ vạc hành tía ngày đã đề xuất tái bản. Hàng ngàn cuốn đã “tự” quý phái Mỹ, Pháp, Nhật, Đức, Úc, Canada…

“Sài Gòn một thuở - dân Ông Tạ đó!” tập 2 là tập sách sản phẩm công nghệ hai sau “Gia Định là nhớ, thành phố sài thành là thương” của một serie sách mà First News – Trí Việt phối hợp với tác đưa Cù Mai Công nhằm thực hiện, sắp tới sẽ là “Sài Gòn một thuở - dân Ông Tạ đó!” tập 3

Đặc biệt, lần đầu tiên sau 25 năm, sáu tập “Sài Gòn by night” sẽ được tái bản. Đây là hầu hết tập sách best seller ra liên tiếp trong sáu năm 1997 – 2002 của tác giả Cù Mai Công, rất nhiều gây “chấn động” dư luận thời kỳ đó. Con số in các lần 15.000 – 20.000 bạn dạng đã không còn ngay trong một tuần. Dù lúc ấy có khá nhiều đề nghị tái phiên bản nhưng vì nhiều lý do, tác giả đã không triển khai được. Các tập sách này vẫn được chuyển vào đào tạo và huấn luyện môn phóng sự ở các trường đại học, cđ ở vn và đại sứ Mỹ ở nước ta lúc ấy đã yêu cầu tìm mua.

Lần tái bản đầu tiên này, không chỉ có in lại những bài báo về một tp sài gòn về tối của giới trẻ “ăn chơi” lúc đó mà cũng là đầu tiên tiên, tác giả công khai “bí mật hậu trường” của các bài phóng sự ấy.

Sau 40 năm cải tiến và phát triển và đổi thay với tên thường gọi Thành phố hồ nước Chí Minh, hãy cùng nhìn lại một trong những góc hình ảnh về công trình, vị trí vừa lưu lại nét cổ xưa, vừa mang dấu ấn tiến bộ của TP rộng 300 tuổi. Một số trong những công trình cũng được xây dựng mới hoàn toàn để phù hợp với dáng vóc và sự cực thịnh của city trẻ

Chợ Bến Thành

Nguyên thủy, chợ Bến Thành đã tất cả từ trước khi người Pháp lấn chiếm Gia Định. Ban đầu, địa điểm chợ nằm bên bờ sông Bến Nghé. Bến này sử dụng cho khách thăm và quân nhân vào thành vày vậy có tên gọi là Bến Thành. Ngôi chợ new do thương hiệu thầu Brossard et Maupin bắt đầu khởi công xây dựng từ năm 1912 đến vào cuối tháng 3 năm 1914 thì trả tất. Chợ Bến Thành hoạt động liên tục trong 70 năm. Từ ngày 1 mon 7 mang đến 15 mon 8 năm 1985, chợ Bến Thành được cải tạo và sửa chữa thay thế lớn. Ngoài vẻ đẹp về mặt bản vẽ xây dựng ra, chợ Bến Thành là địa danh chứng kiến biết bao thăng trầm nhưng mà đầy dũng cảm của vùng khu đất hơn 300 năm tuổi.Ngày nay, chợ trưng bày ở một trong những vị trí đẹp nhất đó là trung vai trung phong của Quận 1. Chợ Bến Thành đã với đang có nhiều đóng góp về mặt tởm tế, du lịch cũng giống như làm nâng cao hình hình ảnh của Thành phố.

Bưu năng lượng điện Thành phố

Bến đơn vị Rồng


Nhà dragon được xây dựng vào khoảng thời gian 1863, nguyên là trụ sở doanh nghiệp Tàu hải dương Năm Sao của Pháp tại ngã bố sông sài thành và sông Bến Nghé. Bên trên nóc nhà bao gồm gắn một song rồng lớn bằng đất nung, trám men xanh. Giữa đôi rồng là mẫu phù điêu với hình "đầu ngựa và mẫu mỏ neo" thay thế cho trái châu. Đây là hình tượng của doanh nghiệp vận tải. Chắc hẳn rằng vì vậy mà bạn dân sài gòn thời bấy tiếng quen call tòa nhà này là
Hội trường Thống Nhất là 1 địa danh lịch sử dân tộc của tp Hồ Chí Minh. Nguyên thủy đây là dinh của Thống đốc phái nam Kỳ thời Pháp thuộc có từ năm 1873, sau đây là dinh của những toàn quyền Đông Dương cho tới năm 1945. Dinh mang tên là dinh Norodom, được đặt theo thương hiệu của quốc vương vãi Campuchia thời bấy giờ. Đại lộ vùng phía đằng trước dinh cũng điện thoại tư vấn là đại lộ Norodom.Năm 1955, dinh được đổi tên thành dinh Độc Lập. Năm 1962, dinh Độc Lập được phát hành lại trọn vẹn như hiện nay nay, theo đồ dùng án kiến thiết của phong cách thiết kế sư Ngô Viết Thụ. Năm 1975, dinh Độc Lập được đổi thành Hội ngôi trường Thống Nhất cho đến ngày nay.